سید سعید وصالی؛ فرشاد مومنی؛ محمد سعید ذکایی؛ ساناز اسماعیلی
چکیده
اسلام همواره پیروان خود را به کسب مواهب مادی (مقبول و مشروع) سفارش کرده است. این مطالعه با هدف بررسی دین‌داری و توفیق اقتصادی متمولان تهرانی انجام گرفته است. از رویکرد وبر، رودنسون و جامو به مثابة رهیافت نظری استفاده شده است. جامعه مورد مطالعه کلیة متمولان ساکن شهر تهران هستند. روش نمونه‌گیری به صورت گلوله‌برفی بود. ابزار گردآوری ...
بیشتر
اسلام همواره پیروان خود را به کسب مواهب مادی (مقبول و مشروع) سفارش کرده است. این مطالعه با هدف بررسی دین‌داری و توفیق اقتصادی متمولان تهرانی انجام گرفته است. از رویکرد وبر، رودنسون و جامو به مثابة رهیافت نظری استفاده شده است. جامعه مورد مطالعه کلیة متمولان ساکن شهر تهران هستند. روش نمونه‌گیری به صورت گلوله‌برفی بود. ابزار گردآوری داده‌ها مصاحبه عمیق فردی بود. حجم نمونه 15 نفر انتخاب شد که این تعداد بر اساس معیار اشباع نظری امکان‌پذیر شد. داده‌های گردآوری شده با استفاده از کدگذاری تحلیل مضمون، تجزیه و تحلیل شدند. بر این اساس،524 کد باز و اولیه، 52 مقوله فرعی و 8 مقوله اصلی استخراج شد که آنها را دو دسته مقولات متعین و ثابت و مقولات نسبی و حساس دسته‌بندی کردیم. یافته‌ها نشان می‌دهد که دین‌داران مورد مطالعه، دین‌داری خود را در «توفیق یعنی پایبندی به دین، اقتصاد و انسان اجتماعی، نفی خوداِبرازگرایی نمادین، حمایت شبکه‌ایی، درک موقعیت (مقولات متعین)، هویت شبکه‌ای، فقر و امساک اختیاری، ارزیابی/عملکرد دائمی فعالیت‌ها (مقولات نسبی و حساس) تعریف کرده و لذا توفیق اقتصادی خود را فعلانه در چارچوب نوعی عقلانیت خیراندیش بازتولید می-کنند. نتایج نشان می‌دهد که دین‌داران با نفی روابط هزینه/فایده‌گرایانه و دوری جستن از انسان اقتصادی، نوعی انسان دینی/اجتماعی از خود بروز می‌دهد که معیار آن عقلانیت خیراندیش و قبض و فقراختیاری است.
